สื่อมัลติมีเดีย
เทวรูปา: ประติมานวิทยาฮินดูจากประติมากรรมชิ้นเอกในศิลปะอินเดีย
โดย เชษฐ์ ติงสัญชลี
เผยแพร่เมื่อ 6 มิถุนายน 2024
ประติมานวิทยา, ประวัติศาสตร์ศิลปะ
ความงามอันเป็นเอกของประติมากรรมอินเดียที่มีหลากหลายรูปแบบ ล้วนแต่ส่งเสริมให้ศิลปะอินเดียได้รับยกย่องว่าเป็นหนึ่งในสกุลศิลปกรรมที่งดงามที่สุดในโลก ความงดงามด้านสุนทรียะของประติมากรรมอินเดียย่อมทำให้ผู้ชื่นชอบรู้สึกจมดิ่งอย่างลึกซึ้งเมื่อเฝ้าพิจารณาซ้ำแล้วซ้ำอีก นอกจากความงามด้านสุนทรียภาพแล้ว ประติมากรรมอินเดียยังมีความน่าสนใจอีกประการหนึ่ง นั้นคือ เรื่องราว (Subject) ที่ประติมากรมุ่งหมายที่จะสื่อให้กับผู้ชมได้รับรู้ เรื่องราวเหล่านี้ล้วนแต่ถ่ายทอดความศักดิ์สิทธิ์ที่มาจากศาสนา เทพเจ้าต่างๆ ที่เป็นบุคลาธิษฐานของพลังอำนาจของจักรวาล เมื่อเทพเจ้ามีพลังอำนาจและศักดิ์สิทธิ์ ประติมากรรมที่แสดงภาพเทพเจ้าจึงต้องศักดิ์สิทธิ์ไปด้วย การสร้างประติมากรรมจึงถูกกำกับด้วยกฎศักดิ์สิทธิ์และข้อห้ามต่างๆ ที่เรียกว่า “ประติมานวิทยา” (Iconography) การบรรยายประกอบการเปิดตัวหนังสือ “เทวรูปา: ประติมานวิทยาฮินดูจากประติมากรรมชิ้นเอกในศิลปะอินเดีย” ครั้งนี้ จึงจะนำเสนอความงามด้านสุนทรียภาพและกฎเกณฑ์ทางประติมานวิทยาไปพร้อมกัน ทั้งนี้ ได้มุ่งเน้นประติมากรรมเทพเจ้าในศาสนาฮินดู เฉพาะศิลปะอินเดีย โดยยกตัวอย่างจากประติมากรรมชิ้นเอก (Masterpiece) เพื่อให้ผู้เข้ารับฟังการบรรยายได้ซาบซึ้งกับความสุนทรียะของประติมากรรมแต่ละชิ้น รวมถึงได้เรียนรู้ลักษณะทางประติมานวิทยาของเทพเจ้าแต่ละองค์ไปพร้อมกัน