งานวิจัยและบทความ

หมู่บ้านในฐานะเวที: พื้นที่และเวลาในจินตนาการของชีวิตชาวอีสาน

โดย Leedom Lefferts

เผยแพร่เมื่อ 12 พฤษภาคม 2024

สังคมวิทยา-มานุษยวิทยา, ชาติพันธุ์นิพนธ์
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารสยามสมาคม Vol. 92 (2004)

ดาวน์โหลด

Village as Stage: Imaginative Space and Time in Rural Northeast Thai Lives


บทความนี้มุ่งหมายที่จะทำให้งานชาติพันธุ์วรรณนาเกี่ยวกับหมู่บ้านชนบทไทย-ลาวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (อีสาน) ของประเทศไทยมีชีวิตชีวาและน่าสนใจมากขึ้น ด้วยการนำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับชีวิตในจินตนาการ (imaginative live) ของชาวบ้าน เนื้อหาของบทความแบ่งเป็นสามส่วน แต่ละส่วนจะกล่าวถึงโลกแห่งจินตนาการ (imaginative world) ที่ผู้คนสร้างขึ้นเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันและพิธีกรรมของตน ส่วนแรกของบทความเสนอว่า ชาวบ้านอีสานมีการสร้างพื้นที่และเปลี่ยนแปลงเวลาผ่านการสร้างสรรค์โอกาสพิเศษเป็นประจำทุกปี ซึ่งเปลี่ยนพื้นที่ปกติธรรมดาให้กลายเป็นพื้นที่ใหม่ในจินตนาการ ดำรงอยู่ในมิติเวลาที่แตกต่างออกไป ซึ่งรวมถึงในปัจจุบัน และมีความหมายใหม่แฝงอยู่  ในส่วนที่สอง ผู้เขียนจะบรรยายถึงชุดของเหตุการณ์เฉพาะที่ตัวผู้เขียนเองได้เข้าไปมีส่วนร่วมโดยตรง และเหตุการณ์นั้นยังคงมีผลสะท้อนมาถึงจนถึงปัจจุบัน เพื่อแสดงให้เห็นว่าโลกแห่งชีวิตประจำวันของชาวไทย-ลาวนั้น  มีการรับรู้ถึงความเป็นจริงแบบอื่นและความสัมพันธ์เชิงเหตุผลแบบอื่นที่ไม่เป็นไปตามตรรกะของโลกความเป็นจริง  โดยผู้เขียนจะกล่าวถึงเรื่องเล่าและนิทานพื้นบ้านอีสาน แต่จะไม่ลงลึกในรายละเอียด  โดยจะกล่าวถึงในแง่ของแหล่งที่มาของภาพลักษณ์ทางเลือกเหล่านั้น  ในส่วนที่สามของบทความ ผู้เขียนจะอภิปรายเกี่ยวกับชีวิตประจำวันของผู้คน และแทนที่จะมองว่าถูกกำหนดโดยความเชื่อทางพุทธศาสนาหรือเกิดขึ้นโดยบังเอิญ ผู้เขียนจะแสดงให้เห็นว่าอุปลักษณ์แบบตะวันตกที่สื่อถึงพื้นที่และเวลาในจินตนาการนั้น ได้แทรกซึมเข้าสู่ความเข้าใจอันลึกซึ้งที่สุดว่าเหตุใดผู้คนเหล่านี้จึงปฏิบัติตนในลักษณะที่เป็นอยู่