งานวิจัยและบทความ

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ขบวนการทางพุทธศาสนาหลากหลายกลุ่มได้เกิดขึ้นและขยายตัวในประเทศไทย โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่พระสงฆ์หรือวัดบางแห่ง ขบวนการเหล่านี้เติบโตอย่างมีนัยสำคัญและมั่นคงจนกลายเป็นความท้าทายต่อพุทธศาสนาไทยกระแสหลัก ขบวนการบางกลุ่ม อาทิ ขบวนการวัดพระธรรมกาย ตั้งอยู่บนรากฐานของการตีความหลักธรรมทางพุทธศาสนาที่สะท้อนถึงความปรารถนาทางการเมืองและเศรษฐกิจของสังคมไทยร่วมสมัย ในขณะที่ขบวนการอื่นๆ เช่น สันติอโศก มีลักษณะเฉพาะตัวและแตกแขนงออกไปจนยากที่จะจำแนกลักษณะได้ด้วยมุมมองทางเศรษฐกิจและการเมือง  บทความนี้มุ่งพิจารณาขบวนการทางพุทธศาสนาในบริบทสังคมเมืองที่มีความหลากหลาย  พร้อมให้ความสำคัญเป็นพิเศษกับข้อกังวลและมุมมองต่อการพัฒนาที่แตกต่างกันไปในแต่ละขบวนการ นอกจากนี้ บทความนี้ยังนำเสนอข้อมูลที่ได้จากการสำรวจทัศนคติของพระสงฆ์ต่อขบวนการเหล่านี้ ณ มหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร เมื่อ ค.ศ. 1993 (พ.ศ. 2536) โดยจะพิจารณาถึงบทบาทของแม่ชีด้วยเช่นกัน