งานวิจัยและบทความ

ซอยในกรุงเทพมหานคร - พลวัตของการขยายตัวของเมืองในแนวราบ

โดย Erik Cohen

เผยแพร่เมื่อ 12 พฤษภาคม 2024

สังคมวิทยา-มานุษยวิทยา
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารสยามสมาคม Vol. 73 (1985)

ดาวน์โหลด

A Soi in Bangkok-the Dynamics of Lateral Urban Expansion


กรุงเทพมหานครได้รับการศึกษาอย่างกว้างขวางในหลายแง่มุม แต่มักเป็นการศึกษาที่เลือกสรรเฉพาะบางประเด็นหรือบางพื้นที่ ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักเน้นการศึกษาในมิติประวัติศาสตร์หรือสังคมวิทยาของเมืองในภาพรวม อย่างไรก็ตาม การศึกษาในระดับจุลภาคของพื้นที่ย่อยและชุมชนท้องถิ่นมักจำกัดอยู่เพียงชุมชนแออัดและการพัฒนาชานเมืองรูปแบบใหม่เท่านั้นโดยละเลยรูปแบบอื่น ๆ ของวิถีชีวิตเมือง นอกจากนี้ ยังไม่พบการเผยแพร่งานวิจัยเป็นภาษาอังกฤษที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและนิเวศวิทยาในพื้นที่ที่ได้รับการพัฒนาเป็นเขตเมืองแล้ว สิ่งที่เด่นชัดเป็นพิเศษคือการขาดการศึกษาลักษณะทางนิเวศวิทยาที่พบได้ทั่วไปและเป็นเอกลักษณ์ของกรุงเทพฯ นั่นคือซอยมากมายหลากหลายที่แยกย่อยออกจากถนนสายหลักในทุกพื้นที่ของเมือง ในปี ค.ศ. 1971 (พ.ศ. 2514) มีการประมาณการว่ากรุงเทพฯ มีซอยราว 2,000 ซอย (Yinyeod, 1971) ซึ่งปัจจุบันน่าจะมีจำนวนมากกว่านั้น อย่างไรก็ตาม แทบจะไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับซอยในกรุงเทพฯ เลย ยกเว้นบทความในหนังสือพิมพ์ไม่กี่ฉบับ ด้วยเหตุนี้ การศึกษาซึ่งเป็นพื้นฐานของบทความฉบับนี้จึงเริ่มต้นขึ้นในปี ค.ศ. 1981 (พ.ศ. 2524) เพื่อช่วยเติมเต็มช่องว่างดังกล่าว

อย่างไรก็ดี เป้าหมายของบทความนี้ไม่ได้มุ่งเพียงเพื่ออธิบายปรากฏการณ์ของเมืองที่มักถูกมองข้ามเท่านั้น หากยังมีเป้าประสงค์เชิงทฤษฎีที่กว้างไกลกว่านั้น นั่นคือการสร้างกรอบแนวคิดและอธิบายพลวัตของการพัฒนาซอยในฐานะกระบวนการ "การขยายตัวของเมืองในแนวราบ" ซึ่งหมายถึงการเติบโตของความเป็นเมืองที่ค่อย ๆ ขยายตัวออกจากแกนหลักของเมืองสู่พื้นที่โดยรอบ