งานวิจัยและบทความ
การวางผังเมืองเชียงใหม่: แนวคิดและองค์ความรู้ท้องถิ่น
โดย สรัสวดี อ๋องสกุล
เผยแพร่เมื่อ 12 พฤษภาคม 2024
ผังเมืองและการจัดการเมือง, ภูมิปัญญาท้องถิ่น
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ
วารสารสยามสมาคม Vol. 108 No. 2 (2020)
ดาวน์โหลด
เมืองเชียงใหม่ได้รับการวางผังตามแนวคิดและองค์ความรู้อันโดดเด่นเฉพาะตัว โดยได้รับการออกแบบให้เป็นศูนย์ กลางของอาณาจักรล้านนา มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ซึ่งแตกต่างจากเมืองอื่นๆ ตัวเมืองเชียงใหม่ตั้งอยู่ระหว่างดอยสุเทพและแม่น้ำปิง น้ำฝนที่ตกลงบนดอยสุเทพจะไหลไปทางทิศตะวันออกตามแม่น้ำและลำธารต่างๆ ก่อนจะไหลลงสู่แม่น้ำปิง กลายเป็นแหล่งน้ำให้แก่ชุมชน บึงโบราณ และคลองชลประทานตลอดเส้นทาง ซึ่งลำธารและคลองเหล่านี้ได้รับการจัดการอย่างเป็นระบบ การวางผังเมืองเชียงใหม่สะท้อนแนวคิดหลักสามประการที่ทับซ้อนกัน ได้แก่ แนวคิดเมืองในฐานะอวัยวะที่มีชีวิต แนวคิดเมืองในฐานะเครื่องมือทางโหราศาสตร์หรือ หรือ "ทักษาเมือง" และแนวคิดเมืองในฐานะตัวแทนของจักรวาล