งานวิจัยและบทความ

สถาปัตยกรรมของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วิทยาเขตท่าพระจันทร์

โดย ศรีศักดิ์ พัฒนวศิน, สมรรถพล ตาณพันธุ์, สันติรักษ์ ประเสริฐสุข

เผยแพร่เมื่อ 12 พฤษภาคม 2024

สถาปัตยกรรม
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารสยามสมาคม Vol. 108 No. 1 (2020)

ดาวน์โหลด

The Architecture of Thammasat University, Tha Phrachan Campus


บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วิทยาเขตท่าพระจันทร์ โดยเน้นการวิเคราะห์พัฒนาการของผังแม่บทของวิทยาเขตและรูปแบบสถาปัตยกรรมในช่วงเวลาต่างๆ มหาวิทยาลัยแห่งนี้ก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อปี ค.ศ. 1934 (พ.ศ. 2477) ภายหลังการปฏิวัติสยาม ค.ศ. 1932 (พ.ศ. 2475) โดยตั้งอยู่บนพื้นที่ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของวังหน้า ซึ่งเป็นที่ประทับของกรมพระราชวังบวรสถานมงคล (ในอดีตคือองค์รัชทายาทผู้มีสิทธิที่จะขึ้นครองราชสมบัติต่อไป) ประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีความเกี่ยวพันกับการเมืองของประเทศไทยเสมอมา ส่งผลให้สถาปัตยกรรมของมหาวิทยาลัยมีคุณค่าและความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ บทความนี้แบ่งประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยออกเป็น 8 ช่วง ซึ่งในแต่ละช่วงจะมีเหตุการณ์สำคัญที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของผังมหาวิทยาลัย โดยสามารถจำแนกอาคารต่างๆ ในวิทยาเขตท่าพระจันทร์ออกเป็น 4 กลุ่มตามลักษณะรูปแบบสถาปัตยกรรม อันสะท้อนถึงความเคลื่อนไหวในสังคมไทยยุคนั้นๆ อาคารบางหลังยังมีคุณค่าและความสำคัญด้านสถาปัตยกรรม จึงควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้เป็นตัวอย่างของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ในประเทศไทย