งานวิจัยและบทความ

ในนามของสำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊คส์และห้องสมุดเวลล์คัม (Wellcome Library) กรุงลอนดอน ผู้เขียนรู้สึกยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้ร่วมจัดนิทรรศการในชื่อเดียวกันนี้ ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป กรุงเทพมหานคร ระหว่างวันที่ 9 มกราคม ถึง 28 กุมภาพันธ์  พ.ศ. 2558 พร้อมทั้งได้มีโอกาสนำเสนอภาพถ่ายอันน่าประทับใจบางส่วนของสยามที่ถ่ายเมื่อ 150 ปีก่อน โดยจอห์น ทอมสัน ช่างภาพชาวสกอตแลนด์ผู้มีชื่อเสียง มาเผยแพร่แก่ผู้อ่านวารสารสยามสมาคมในฉบับนี้ นิทรรศการครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกที่ภาพถ่ายชุดนี้ได้รับการจัดแสดงรวมกัน ทั้งยังเป็นครั้งแรกที่ได้มีโอกาสจัดแสดงในประเทศไทย เรารู้สึกยินดีและประหลาดใจที่นิทรรศการได้รับความสนใจจากสาธารณชนเป็นอย่างมาก โดยมีผู้เข้าชมมากกว่าหนึ่งหมื่นคนในระยะเวลาเพียงหนึ่งเดือน อย่างไรก็ตาม ความนิยมนี้อาจไม่ใช่เรื่องน่าประหลาดใจนัก เมื่อพิจารณาถึงความคมชัดอันน่าประทับใจของภาพที่พิมพ์จากฟิล์มกระจกต้นฉบับ ประกอบกับเนื้อหาของภาพถ่ายแต่ละภาพที่น่าสนใจอย่างมาก ข้าพเจ้ามีความยินดีที่ได้ถอดรหัสพิกัดที่ตั้งของภาพถ่ายทิวทัศน์หลายภาพของทอมสัน พร้อมนำเสนอภาพถ่ายเปรียบเทียบกับภูมิทัศน์ในปัจจุบัน ซึ่งดูเหมือนจะสร้างความประทับใจให้กับผู้ชมเป็นอย่างมาก ราวกับได้ย้อนวันวานกลับสู่บรรยากาศของเมืองหลวงที่แสนเรียบง่ายและไร้ความแออัด ภาพทิวทัศน์เหล่านี้ รวมถึงภาพถ่ายบุคคลที่งดงามของทอมสัน จึงเป็นอนุสรณ์ที่ช่วยเตือนให้เรานึกถึงยุคสมัยที่ผ่านพ้นมานานแล้ว แต่โชคดีที่ยังไม่ถูกลืมเลือน

ภาพถ่ายโดยจอห์น ทอมสัน ในบทความนี้ เผยแพร่โดยได้รับอนุญาตจากห้องสมุดเวลล์คัม กรุงลอนดอน และสำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊คส์ กรุงเทพฯ