งานวิจัยและบทความ

แม้ต้นกำเนิดของชาวไทโส้ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่ปัจจุบันชาวไทโส้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเขตจังหวัดสกลนคร ดำรงชีพด้วยการทำเกษตรกรรมเพื่อยังชีพเป็นหลัก และมีความเชื่อเรื่องพลังอำนาจเหนือธรรมชาติ โดยมีหัวหน้าหมู่บ้านทำหน้าที่ประกอบพิธีกรรมและสื่อสารกับวิญญาณต่าง ๆ ชาวโส้เชื่อว่าวิญญาณสามารถก่อให้เกิดความเจ็บป่วยหรือความตายได้ เมื่อเกิดความขัดแย้งภายในชุมชน ก็จะให้หัวหน้าหมู่บ้านเป็นผู้ไกล่เกลี่ยและตัดสิน หนุ่มสาวชาวโส้มีอิสระในการเลือกคู่ครองตามความพึงพอใจของตน ส่วนภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับการดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพนั้น จะได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นผ่านการปฏิบัติจริงและการบอกเล่าเรื่องราวพื้นบ้านต่าง ๆ