งานวิจัยและบทความ

พิธีโล้ชิงช้าอาข่า
โดย ชอบ คชาอนันต์
เผยแพร่เมื่อ 31 พฤษภาคม 2024
พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล, ชาติพันธุ์
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ
วารสารสยามสมาคม Vol. 59.1 (1971)
ดาวน์โหลด
ชาวอาข่าเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในประเทศพม่าและไทย ซึ่งจากการศึกษาของศูนย์วิจัยชาวเขา ซึ่งตั้งอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ พบว่าจัดเป็นกลุ่มที่อยู่ในตระกูลภาษาทิเบต-พม่า ชาวอาข่ามีความเชื่อทางศาสนาและวิถีปฏิบัติพิธีกรรมคล้ายคลึงกับชนเผ่าอื่นๆ ในภาคเหนือของไทย กล่าวคือนับถือทั้งภูตผีวิญญาณและเคารพบูชาบรรพบุรุษ บทความนี้มุ่งศึกษาประเพณีสำคัญอย่างยิ่งของชาวอาข่า คือ พิธีโล้ชิงช้า อันเป็นพิธีกรรมเฉลิมฉลองการเติบโตของต้นข้าวในไร่นา ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในเดือนสิงหาคมโดยอ้างอิงจากฤกษ์ยามอันเป็นมงคลที่ผู้นำของแต่ละหมู่บ้านกำหนดขึ้น พิธีกรรมนี้มีกำหนดการดำเนินงานต่อเนื่องเป็นเวลา 4 วัน ในวันแรก ชาวอาข่าทุกครัวเรือนจะเชือดไก่บูชาแด่ดวงวิญญาณบรรพบุรุษ วันที่สองเป็นช่วงเวลาสร้างชิงช้า วันที่สามเป็นงานเลี้ยงเฉลิมฉลอง และวันสุดท้ายเป็นวันโล้ชิงช้า นอกเหนือจากการนำเสนอรายละเอียดของกิจกรรมในแต่ละวันแล้ว บทความนี้ยังมีการวิเคราะห์ความสำคัญพิธีกรรมที่มีต่อเด็กสาวชาวอาข่า