งานวิจัยและบทความ

ในบรรดาความบันเทิงยอดนิยมที่สืบทอดมาช้านานของคนภาคใต้ การแสดงสองรูปแบบที่โดดเด่นที่สุด ได้แก่ "หนังตะลุง" ซึ่งเป็นการเชิดหนัง และ "มโนราห์" หรือ "มโนราห์ชาตรี" ซึ่งเป็นการแสดงที่ผสมผสานระหว่างการแสดงละครและการรำ อย่างไรก็ตาม ที่มาและพัฒนาการของมโนราห์ยังคงเป็นประเด็นที่ค่อนข้างมีความสับสน ส่วนหนึ่งเป็นเพราะคำว่า "มโนราห์" เอง รวมถึงการที่คนกรุงเทพฯ ยังไม่คุ้นเคยกับการแสดงจากภาคใต้ประเภทนี้ นอกจากนี้ โครงสร้างการแสดงมโนราห์แบบดั้งเดิมที่เริ่มต้นด้วยการร้องรำ แล้วจึงตามด้วยการแสดงละคร ก็ได้ถูกปรับเปลี่ยนไปอย่างมากเพื่อปรับตัวให้สามารถแข่งขันกับความบันเทิงรูปแบบใหม่ๆ ได้ บทความนี้มุ่งศึกษาเพื่อทำความเข้าใจถึงต้นกำเนิดและรูปแบบดั้งเดิมของละครมโนราห์ผ่านการสัมภาษณ์ศิลปินมโนราห์อาวุโสและการทบทวนเอกสารที่มีอยู่ แม้จะยังไม่สามารถสรุปที่มาทางประวัติศาสตร์ได้ชัดเจน แต่บทความนี้เป็นการสงวนรักษาความทรงจำที่มีชีวิตเกี่ยวกับมโนราห์แบบดั้งเดิม และกระตุ้นให้เกิดการตระหนักถึงคุณค่าทางวัฒนธรรมของศิลปะการแสดงนี้มากขึ้น