งานวิจัยและบทความ

ที่มาและความหมายของ “หลักเมือง” ในประเทศไทย
โดย Barend J. Terwiel
เผยแพร่เมื่อ 31 พฤษภาคม 2024
ความเชื่อ, การเมือง การปกครอง
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ
วารสารสยามสมาคม Vol. 66.2 (1978)
ดาวน์โหลด
ก่อนการขยายอำนาจอย่างมีประสิทธิภาพของกรุงเทพมหานครเหนือภูมิภาคที่อยู่ห่างไกลในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ค.ศ. 1868-1910 / พ.ศ. 2411-2453) หัวเมืองต่างๆ ในภูมิภาคเคยมีอิสระในการปกครองตนเองอย่างมาก สิ่งที่ยังคงหลงเหลือจากยุคสมัยนั้นในเมืองเก่าแก่หลายแห่งคือ "หลักเมือง" ซึ่งตั้งขึ้นในนามของผู้ทรงอำนาจทางการเมืองสูงสุด การประกอบพิธีกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับเทพารักษ์ประจำหลักเมืองซึ่งสืบเนื่องมาถึงปัจจุบัน สะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติที่มีต่อสถานะของอำนาจทางการเมือง ถึงแม้หลักเมืองจะเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจในวงวรรณกรรมเป็นอย่างมาก แต่ข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องนี้กลับมีน้อยและกระจัดกระจาย ด้วยเหตุนี้ บทความนี้จึงมุ่งรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องให้ได้มากที่สุด เพื่อหาคำตอบเกี่ยวกับที่มาและสัญลักษณ์ต่างๆ ของหลักเมือง นอกจากนี้ยังมีการนำเสนอประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นพิธีกรรมการบูชายัญมนุษย์ ศาสนา และการกระจายตัวทางภูมิศาสตร์