งานวิจัยและบทความ

ที่มาและความหมายของ “หลักเมือง” ในประเทศไทย

โดย Barend J. Terwiel

เผยแพร่เมื่อ 31 พฤษภาคม 2024

ความเชื่อ, การเมือง การปกครอง
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารสยามสมาคม Vol. 66.2 (1978)

ดาวน์โหลด

The Origin and Meaning of the Thai ‘City Pillar’


ก่อนการขยายอำนาจอย่างมีประสิทธิภาพของกรุงเทพมหานครเหนือภูมิภาคที่อยู่ห่างไกลในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ค.ศ. 1868-1910 / พ.ศ. 2411-2453) หัวเมืองต่างๆ ในภูมิภาคเคยมีอิสระในการปกครองตนเองอย่างมาก สิ่งที่ยังคงหลงเหลือจากยุคสมัยนั้นในเมืองเก่าแก่หลายแห่งคือ "หลักเมือง" ซึ่งตั้งขึ้นในนามของผู้ทรงอำนาจทางการเมืองสูงสุด การประกอบพิธีกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับเทพารักษ์ประจำหลักเมืองซึ่งสืบเนื่องมาถึงปัจจุบัน สะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติที่มีต่อสถานะของอำนาจทางการเมือง ถึงแม้หลักเมืองจะเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจในวงวรรณกรรมเป็นอย่างมาก แต่ข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องนี้กลับมีน้อยและกระจัดกระจาย ด้วยเหตุนี้ บทความนี้จึงมุ่งรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องให้ได้มากที่สุด เพื่อหาคำตอบเกี่ยวกับที่มาและสัญลักษณ์ต่างๆ ของหลักเมือง นอกจากนี้ยังมีการนำเสนอประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นพิธีกรรมการบูชายัญมนุษย์ ศาสนา และการกระจายตัวทางภูมิศาสตร์