งานวิจัยและบทความ

ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายเฉพาะเกี่ยวกับการป้องกันมรดกทางวัฒนธรรมใต้น้ำ หากแต่ได้นำพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ.2504    ซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไปเกี่ยวกับการป้องกันมรดกทางวัฒนธรรมทั้งบนบกและในน้ำมาปรับใช้เพื่อป้องกันมรดกทางวัฒนธรรมใต้น้ำ ขณะนี้ประเทศไทยยังอยู่ระหว่างการพิจารณาเพื่อเข้าเป็นภาคี   ในอนุสัญญาว่าด้วยการป้องกันมรดกทางวัฒนธรรมใต้น้ำ ค.ศ.2001 (อนุสัญญายูเนสโก) แต่ด้วยเหตุที่ไทยยังไม่มีกฎหมายเฉพาะในเรื่องดังกล่าว กฎหมายภายในของไทยอาจยังไม่สอดคล้องหรือไม่เพียงพอต่อการปฏิบัติตามพันธกรณีในอนุสัญญายูเนสโกได้

ด้วยเหตุดังกล่าวบทความนี้จึงมุ่งจะศึกษาเปรียบเทียบเพื่อชี้ให้เห็นถึงความไม่สอดคล้องต้องกันของอนุสัญญายูเนสโกกับกฎหมายไทย จากการศึกษาพบว่าพระราชบัญญัติโบราณสถานฯ ของไทยได้ประกาศใช้ก่อนที่อนุสัญญายูเนสโกจะถูกร่างขึ้น แม้จะได้มีการแก้ไขเมื่อปี พ.ศ.2535    แต่ยังมีความไม่สอดคล้องกับอนุสัญญายูเนสโกหลายประการ เช่น 1) นิยามความหมายของคำว่ามรดกทางวัฒนธรรมใต้น้ำ 2) บทบัญญัติเกี่ยวกับเขตอำนาจในการป้องกันมรดกทางวัฒนธรรมใต้น้ำ 3) กรรมสิทธิ์ของมรดกทางวัฒนธรรมใต้น้ำ และ 4) หลักการไม่แสวงหาประโยชน์ทางการค้า