งานวิจัยและบทความ

การพัฒนาคลังข้อมูลดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมจังหวัดลำพูนเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์
โดย ณัฐนนท์ จิรกิจนิมิต, ศาสตรา เหล่าอรรคะ
เผยแพร่เมื่อ 22 พฤษภาคม 2024
มรดกวัฒนธรรมดิจิทัล
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ
วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม ปี 11 ฉบับ 3 (2564)
การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาคลังข้อมูลมรดกทางวัฒนธรรมของจังหวัดลำพูน ศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาของคลังข้อมูลดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมจังหวัดลำพูนเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์และพัฒนาคลังข้อมูลดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมจังหวัดลำพูนเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาคือ บุคคลที่มีลักษณะที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกแบบเจาะจงโดยถือเป็นบุคคลที่เป็นผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key informants) เครื่องมือที่ใช้การวิจัยประกอบด้วย แบบการสำรวจเบื้องต้น แบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกการสังเกต และแนวทางการสนนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยนำเสนอได้ดังนี้
คลังข้อมูลมรดกทางวัฒนธรรมของจังหวัดลำพูน พบว่า ส่วนใหญ่จัดในรูปแบบหรือลักษณะของพิพิธภัณฑ์ ที่ดำเนินการโดยทั้งภาครัฐ เอกชน วัด โรงเรียน หรือชุมชน โดยเป็นคลังข้อมูลที่เกี่ยวกับประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ บางส่วนเป็นเรื่องวิถีชีวิต ภูมิปัญญาท้องถิ่น ชาติพันธุ์ มีการเก็บรักษาโบราณวัตถุและของเก่าในลักษณะเป็นชิ้นงาน เกือบทั้งหมดไม่ได้จัดเก็บข้อมูลในรูปแบบดิจิทัล มีเพียงบางแห่งที่มีการจัดทำและนำเสนอผ่านทางเว็บไซต์
สภาพปัจจุบันและปัญหาของคลังข้อมูลดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมจังหวัดลำพูนเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ พบว่า ส่วนใหญ่จะมีเนื้อหาที่เป็นองค์ความรู้ในด้านต่าง ๆ ที่จัดแสดงหรือรวบรวมไว้ โดยนำเสนอในรูปแบบของเรื่องราว ข้อมูล (Text) ภาพ (Image) วิดีทัศน์ (VDO) ภาพ 360 องศา (360 Image) แต่ยังขาดการดำเนินงานที่เกี่ยวกับการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์
การพัฒนาคลังข้อมูลดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมจังหวัดลำพูนเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ สามารถเข้าถึงได้ผ่านทางเว็บไซต์ (Responsive Website) ที่สามารถสนองตอบการทำงานในหลากหลายอุปกรณ์ (Devices) โดยคลังข้อมูลที่พัฒนาขึ้นนี้เป็นคลังข้อมูลต้นแบบ (Prototype) ประกอบด้วยเนื้อหา 2 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 องค์ความรู้ต่าง ๆ ในรูปแบบดิจิทัลที่น่าสนใจ โดยการจัดทำในลักษณะวิดีทัศน์ และภาพเสมือนจริง 360 องศา ประกอบด้วยข้อมูล 4 หมวดหมู่ คือ ประเพณี ศิลปวัฒนธรรม โบราณสถาน โบราณวัตถุ และภูมิปัญญาท้องถิ่น มีข้อมูลงานวิชาการ คลังข้อมูลดิจิทัล 360° หรือพิพิธภัณฑ์เสมือนจริง นวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ใหม่ และการบริการช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ ส่วนที่ 2 เป็นข้อมูลเนื้อหาที่เกี่ยวกับแนวทางการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์โดยใช้มรดกทางวัฒนธรรมที่เป็นองค์ความรู้ต่าง ๆ มาเป็นฐานในการพัฒนา เป็นกระบวนการพัฒนาและส่งเสริม มีระบบหลังบ้าน (Back Office) เพื่อให้บุคคลที่รับผิดชอบหรือเกี่ยวข้องสามารถดำเนินงานได้อย่างสะดวกมากขึ้น