งานวิจัยและบทความ

หนังสือตัวเขียนลิลิตพระลอ ฉบับหลวงสรวิชิต (หน) ชำระ พ.ศ. 2321: ความสำคัญที่มีต่อการศึกษาลิลิตพระลอ

โดย พีระ พนารัตน์

เผยแพร่เมื่อ 14 มิถุนายน 2024

จารึกและเอกสารโบราณ
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารภาษาและวรรณคดีไทย, ปีที่ 37 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม - ธันวาคม 2563)


ลิลิตพระลอ หลวงสรวิชิต (หน) การศึกษาหนังสือตัวเขียนไทย การฟื้นฟูวรรณคดีอยุธยาบทความวิจัยนี้มุ่งศึกษาหนังสือตัวเขียนลิลิตพระลอ ต้นฉบับสมุดไทยดำ เส้นหรดาล เลขที่ 17077 และ 17076 (2) เก็บรักษาที่ศูนย์สนเทศภาคเหนือ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จากการศึกษาพบว่าเอกสารทั้งสองรายการขาดมาแต่สมุดไทยเล่มเดียวกัน มีเนื้อความเรื่องลิลิตพระลอเฉพาะครึ่งหลัง หรือตั้งแต่คำประพันธ์บทที่ 383 ถึง 660 (ตามลำดับบทของฉบับตีพิมพ์) โคลงท้ายมีข้อความระบุว่า หลวงสรวิชิตได้พบหนังสือตัวเขียนลิลิตพระลอในปีที่ 12 หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยา (ตรงกับ พ.ศ. 2321) และได้ชำระส่วนที่ขาดหายไปให้สมบูรณ์ขึ้น นายถกผู้คัดลอกได้ลงศักราชที่คัดลอกเสร็จสมบูรณ์ไว้ตรงกับปี พ.ศ. 2321 ในสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี จึงนับว่าเป็นหนังสือตัวเขียนลิลิตพระลอที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดที่พบในปัจจุบัน แม้ว่าจะมีใจความไม่สมบูรณ์และมีรูปแปรแตกต่างกับฉบับตีพิมพ์อยู่เพียงเล็กน้อย แต่ก็นับเป็นหลักฐานสำคัญในการศึกษาลิลิตพระลอทั้งในแง่ของการวิพากษ์ต้นฉบับและการพิจารณาประวัติวรรณคดี