งานวิจัยและบทความ

ความเป็นไปในรอบเจ็ดศตวรรษของตระกูลชาวไตแหงแควนต้าหลี่มณฑล ยูนนาน: ข้อมูลจากจารึกโบราณและสมุดบันทึกบรรพประวัติวงศ์ตระกูล “อา”

โดย เสมอชัย พูลสุวรรณ

เผยแพร่เมื่อ 15 มิถุนายน 2024

จารึกและเอกสารโบราณ, กลุ่มชาติพันธุ์ไท
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารหน้าจั่ว ว่าด้วยสถาปัตยกรรม การออกแบบ และสภาพแวดล้อม, ปีที่ 34 เล่มที่2 (2562): กรกฎาคม-ธันวาคม 2562


งานศึกษานําเสนอข้อมูลชั้นต้นและบทวิเคราะห์ว่าด้วยความเป็นไปแห่งบรรพชนตระกูลอาซึ่งสืบทอดตํา  แหน่งเจ้าเมืองเติ้งชวนแคว้นต้าหลี่มณฑลยูนนานเริ่มตั้งแต่ในปฐมรัชกาลแห่งราชวงศ์หมิงเมื่อปีค.ศ. 1382 กระทั่งสิ้นสุดระบบเจ้าเมืองสืบทายาทลงในรัชสมัยพระจักรพรรดิ์ หยงเจิ้งแห่งราชวงศ์ชิงเมื่อปีค.ศ. 1728. ข้อมูลชั้นต้นประกอบด้วยจารึกขนาดยาวแสดงบรรพประวัติของตระกูลสองหลัก (จารขึ้นเมื่อปีค.ศ. 1508 และ 1577), จารึกหลุมฝังศพประมุขและบุคคลในตระกูลรุ่นต่างๆจํานวนมากและสมุดบันทึกแม่พิมพ์ไม่แสดงบรรพประวัติของตระกูลจัดทําขึ้นในรัชศกเต้ากวงราชวงศ์ชิงเมื่อปค.ศ. 1843. บทวิเคราะห์ยืนยันว่าบรรพชนตระกูลอาเป็นชาวเผ่า“ไปอี๋” (ไต) มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดใกล้ชิดกับตระกูลผู้นําชาวไตแหงลุ่มแม่นํ้าสาละวิน บรรพชนตระกูลอาแสดงบทบาทต่อเนื่องกันหลายร้อยปีในเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงทางการเมืองต่างๆในมณฑลยูนนานเริ่มตั้งแต่ปลายสมัยราชวงศ์หยวนจนถึงในต้นสมัยราชวงศ์ชิง ถึงแม้บรรพชนตระกูลอาจะได้ถูกดูดกลืนเข้าไปอยู่ในกระแสวัฒนธรรมจีนอย่างเข้มข้นหากสํานึกของความเป็น “ไต”ก็ยังคงดํารงอยู่โดยไม่เป็นอิสระจากบริบททางการเมืองเห็นได้จากการที่ประมุขตระกูลอาในแทบจะทุกรุ่นพยายามรักษาสายสัมพันธ์กับประมุขชาวไตในหลายหัวเมืองแถบลุ่มแม่นํ้าแดงและลุ่มแม่นํ้าโขงผ่านการสร้างระบบเครือญาติด้วยการแต่งงานข้ามระหว่างสายตระกูลผู้นําด้วยกันเอง