งานวิจัยและบทความ
การศึกษานิทานพื้นบ้านไทย
โดย พระยาอนุมานราชธน
เผยแพร่เมื่อ 2 พฤษภาคม 2024
ภาษาและวรรณกรรม
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ
วารสารสยามสมาคม Vol. 53.2 (1965)
ดาวน์โหลด
ก่อนการสถาปนากรุงศรีอยุธยา ราชธานีเก่าของประเทศไทย สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ได้เสด็จขึ้นครองเมืองอู่ทองต่อจากพระสัสสุระ (พ่อตา) อย่างไรก็ดี ประวัติของพระราชบิดาที่แท้จริงของพระองค์ยังคงเป็นปริศนา จึงเป็นที่มาของตำนานพื้นบ้านมากมาย บทความนี้มุ่งศึกษานิทานพื้นบ้านที่คนนิยมเล่าขานเรื่องหนึ่งของไทยซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ "ท้าวอู่ทอง" อันเป็นพระนามที่ชาวบ้านนิยมเรียกขานสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ในเรื่องเล่าท้องถิ่น คำว่า "ท้าว" แปลว่ากษัตริย์ ส่วน "อู่ทอง" หมายถึงเปลทองคำ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นที่บรรทมของพระองค์ในวัยเด็ก บทความนี้ได้สอดแทรกบริบททางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องควบคู่ไปกับการนำเสนอเนื้อเรื่องในตำนาน ซึ่งช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจองค์ประกอบของข้อเท็จจริงที่แฝงอยู่ในนิทานปรัมปราได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น เพื่อทำความเข้าใจที่มาของนิทานเรื่องนี้ ผู้เขียนยังได้สำรวจตำนานเรื่องเล่าอื่นๆ ที่มีความคล้ายคลึงกัน เช่น ตำนานอินเดียโบราณและเรื่องขำขันพื้นบ้านของไทย การวิเคราะห์ความเหมือนที่เด่นชัดของนิทานเหล่านี้ทำให้เห็นได้อย่างชัดเจนถึงอิทธิพลที่เรื่องเล่าพื้นบ้านเหล่านั้นอาจมีต่อตำนานท้าวอู่ทอง