งานวิจัยและบทความ

ชุมชนชาวเปอแนนและลุนบาวังมีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนในซาราวัก ทั้งสองชุมชนมีชุดศัพท์ที่แสดงออกถึงการอ้างสิทธิ์การใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติจากป่าและแม่น้ำควบคู่ไปกับความรับผิดชอบในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไว้เพื่ออนาคต ทั้งสองชุมชนให้ความใส่ใจเป็นพิเศษกับความสะอาดของน้ำ ซึ่งมีความสำคัญต่อการผลิตอาหารหลักจากต้นสาคูและข้าว (ต้นสาคูของชาวเปอแนนและข้าวของชาวลุนบาวัง)

บริษัทค้าไม้ที่มาดำเนินกิจการในช่วงปลายทศวรรษ 1980 สร้างผลกระทบให้แหล่งน้ำปนเปื้อน ชาวเปอแนนจึงพยายามขัดขวางเส้นทางขนส่งไม้ซุงและร้องเรียนภาครัฐ ส่วนชาวลุนบาวังขึงป้ายเตือนคนทำไม้ให้ออกห่างจากพื้นที่ นับได้ว่าที่ดินชุมชนทั้งสองแห่งควรนิยามว่าเป็นพื้นที่ป่าไม้ที่มีมูลค่าการอนุรักษ์สูง