งานวิจัยและบทความ

นวัตกรรมดิจิทัลเพื่อพัฒนาระบบการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรม ในบริบทพระพุทธศาสนา

โดย กรรณิการ์ ขาวเงิน, กฤษณา รักษาโฉม, อรชร ไกรจักร

เผยแพร่เมื่อ 22 พฤษภาคม 2024

มรดกโลก, การเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล
แหล่งจัดเก็บทรัพยากรต้นฉบับ

วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 10, 3 (พ.ค. 2022), 974–985.


บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. พัฒนาฐานข้อมูลสำหรับการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรมในบริบทพระพุทธศาสนา 2. พัฒนานวัตกรรมดิจิทัลสำหรับการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรมในบริบทพระพุทธศาสนา และ 3. ประชาสัมพันธ์และประเมินผลนวัตกรรมดิจิทัลสำหรับการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรมในบริบทพระพุทธศาสนา เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ และการวิจัยแบบผสานวิธี ประกอบด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวมรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ที่เกี่ยวข้องกับอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย และอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร จำนวน 23 คน และผู้ทรงคุณวุฒิเข้าร่วมการสนทนากลุ่มเฉพาะ จำนวน 5 คน ส่วนการวิจัยเชิงปริมาณ ใช้แบบสอบถามเก็บรวมรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง 400 คน

ผลการวิจัยพบว่า 1. การพัฒนาฐานข้อมูลสำหรับการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรมในบริบทพระพุทธศาสนา ในพื้นที่ของอุทยานประวัติศาสตร์ทั้ง 4 แห่ง รวม 27 สถานที่ มีองค์ประกอบทางพระพุทธศาสนา 5 ด้าน คือ ศาสนสถาน ศาสนวัตถุ ศาสนบุคคล ศาสนพิธี และศาสนธรรม แบ่งเป็น 3 เส้นทาง คือ (1) เส้นทางสายพระบรมสารีริกธาตุจักรวาลวิทยา (2) เส้นทางสายมหาสติปัฏฐาน และ (3) เส้นทางสายอริยสัจ 4 ทางแห่งความดับทุกข์ 2. การพัฒนานวัตกรรมดิจิทัลสำหรับการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรมในบริบทพระพุทธศาสนา จัดทำสื่อการเรียนรู้เป็น 2 รูปแบบ คือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และวิดีโอคลิป และจัดทำช่องทางเข้าถึงสื่อการเรียนรู้เป็น 2 ช่องทาง คือ ช่องยูทูป และแอพพลิเคชั่น และ 3. ประชาสัมพันธ์และประเมินผลนวัตกรรมดิจิทัลสำหรับการเรียนรู้มรดกโลกทางวัฒนธรรมในบริบทพระพุทธศาสนา พบว่าความพึงพอใจในภาพรวม (1) ด้านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.44 อยู่ในระดับมากที่สุด (2) ด้านวิดีโอคลิป มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.46 อยู่ในระดับมากที่สุด และ (3) ด้านแอพพลิเคชั่น มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.32 อยู่ในระดับมากที่สุด