หากกล่าวถึงสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ผู้คนส่วนมากมักจะนึกถึงเรื่องราวการกอบกู้แผ่นดิน ความเด็ดขาดเข้มแข็ง และการสวรรคตของพระองค์ แต่ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่น่าสนใจมาก เป็นสิ่งที่พระองค์ทรงใช้เวลาตลอดรัชสมัย สิ่งนั้นคือ ทรงทุ่มเทให้กับการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาที่แทบล่มสลายไปในคราวเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๒ จนสามารถกลับมาคงคืนดังเก่า

ผู้บรรยายได้รวบรวมหลักฐานเกี่ยวกับการที่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้เร่งฟื้นฟูพระพุทธศาสนาเป็นการด่วน อาทิ การแต่งตั้งพระราชาคณะ คัดลอกพระไตรปิฎก จัดทำสมุดภาพไตรภูมิ ลักขณบุญ กฏหมายพระสงฆ์ สร้างพระพุทธรูป บูรณปฏิสังขรณ์อารามต่างๆ ฯลฯ โดยอ้างอิงจากหลักฐานชั้นต้น ชั้นรอง เอกสารโบราณ พระราชพงศาวดาร จดหมายเหตุทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ มาจัดวิเคราะห์และเรียบเรียง เพื่อให้ทราบถึงความเป็นมาของประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาช่วงสำคัญช่วงหนึ่งของประเทศไทย

สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงตั้งพระปณิธานในการฟื้นฟูพระพุทธศาสนาที่เกือบล่มสลายไปในช่วงต้นกรุงธนบุรีให้กลับมาคงคืนดังเก่า และพระองค์ก็ได้ปฏิบัติตามปณิธานมาตลอดรัชกาล แม้ว่าจะทรงมีพระราชภารกิจในการทำสงครามค่อนข้างมาก ยามว่างเว้นการศึกก็มักจะให้เวลากับการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนามิได้ขาด ดังพระราชปรารภของพระองค์ตอนต้นกรุงธนบุรีว่า ขอพระผู้เป็นเจ้าทั้งปวงจงตั้งใจปฏิบัติสำรวมรักษาในพระจตุปาริสุทธศีล ให้บริสุทธิ์ผ่องใสอย่าให้เศร้าหมอง แม้นพระผู้เป็นเจ้าจะขัดสนด้วยจตุปัจจัยสิ่งใดนั้น เป็นธุระโยมจะรับอุปัฏฐากผู้เป็นเจ้าทั้งปวง แม้นถึงจะปรารถนามังสะและรุธิระของโยม โยมก็อาจสามารถจะเชือดเนื้อและโลหิต ออกถวายเป็นอัชฌัตติกทานได